แม้ใครจะมีทั้งคุณธรรมแลปรัชาสามารถราวกับจิวกง (ในเรื่องฮ่องสิน) แต่ถ้ามีความเย่อหยิ่งทะนงตนและตระหนี่ถี่เหนียว ถึงด้านอื่น ๆ จะดี ก็ไม่สมควรเอาเป็นแบบอย่าง
ถ้ามีความเย่อหยิ่งทะนงตนและตระหนี่ถี่เหนียว ถึงด้านอื่น ๆ จะดี ก็ไม่สมควรเอาเป็นแบบอย่างในตำราพิชัยสงครามของขงเบ้ง มีอยู่บทหนึ่งชื่อว่า "ขุนพลเย่อหยิ่ง ตระหนี่ถี่เหนียว" อันเป็นบทที่กล่าวถึงแนวทางการประพฤติปฏิบัติตนของขุนพล มีใจความดังนี้
------------------------
ขุนพลเย่อหยิ่ง ตระหนี่ถี่เหนียว
ขุนพลไม่อาจเย่อหยิ่งทะนงตน หากเย่อหยิ่งก็จะประพฤติ เสื่อมเสียธรรมเนียมคุณธรรมไป เมื่อธรรมเนียมคุณธรรมเสื่อมเสีย ผู้คนย่อมเอาใจออกห่าง เมื่อผู้คนเอาใจออกห่าง มวลชนย่อมแปรพักตร์ขุนพลไม่อาจตระหนี่ถี่เหนียว หากตระหนี่ถี่เหนียวก็ตกบำเหน็จรางวัลไม่เต็มที่ ตามระบบแบบแผนที่ควรจะเป็น เมื่อปูนบำเหน็จรางวัลไม่เต็มที่ ไพร่พลก็จักขาดจิตใจลืมตายถวายชีวิต เมื่อไพร่พลขาดจิตใจลืมตายถวายชีวิตเสียแล้ว กองทัพย่อมไร้ซึ่งชัยชนะ
กองทัพ ไร้ซึ่งชัยชนะ ชาติบ้านเมืองย่อมเสื่อมทรุดอ่อนแอ เมื่อชาติบ้านเมืองอ่อนแอ ศัตรูก็จักกล้าแข็งเติบใหญ่ขึ้น
ท่านขงจื้อจึงว่า "แม้ใครจะมีทั้งคุณธรรมแลปรัชาสามารถราวกับจิวกง (ในเรื่องฮ่องสิน) แต่ถ้ามีความเย่อหยิ่งทะนงตนและตระหนี่ถี่เหนียว ถึงด้านอื่น ๆ จะดี ก็ไม่สมควรเอาเป็นแบบอย่าง"
------------------------
คำสอนของขงเบ้งนี้ ยังคงใช้ได้กับทุกยุคทุกสมัย ไม่เสื่อมคลาย .....
ข้อมูลจาก หนังสือ สรรนิพนธ์ขงเบ้ง ยุทธศิลป์, ทองแถม นาถจำนง
กรุณาแสดงความคิดเห็น