ทำไม สามก๊ก สามจบ ถึงคบไม่ได้ ?

ทรรศนะจากปรมาจารย์ด้านสามก๊ก อาจารย์ ถาวร สิกขโกศลที่จะช่วยไขข้อข้องใจ ว่าเหตุใด อ่าน สามก๊ก สามจบ ถึงคบไม่ได้ ?

ทรรศนะจากปรมาจารย์ด้านสามก๊ก ที่จะช่วยไขข้อข้องใจ ว่าเหตุใด อ่าน สามก๊ก สามจบ ถึงคบไม่ได้ ?

      สำหรับผู้ที่อ่าน สามก๊ก เรามักจะได้ยินคำถามที่ว่า "ทำไมอ่านสามก๊กสามจบ จึงคบไม่ได้ ?" อยู่เสมอ ๆ และก็มีผู้รู้หลาย ๆ ท่านให้ความเห็นกันต่าง ๆ นา ๆ

     บ้างก็ว่าเพราะเรื่องสามก๊กนั้นเต็มเปี่ยมไปด้วยกลอุบาย การต่อสู้แย่งชิง การทรยศหักหลัง ดังนั้นใครคนที่อ่านเรื่องสามก๊กมาก ๆ จึงเป็นคนที่น่าจะมีบุคลิกลักษณะนิสัย เหมือนตัวละครในเรื่อง และเอากลอุบายเหล่านั้นมาใช้ จึงต้องหลีกให้ห่าง อย่าคบ อย่าสมาคมด้วย

     ทั้งนี้ก็มีผู้รู้ อยู่สองท่าน ซึ่งทั้งสองท่านนี้ เป็นปรมาจารย์ด้านสามก๊ก ท่านได้ให้ทรรศนะในเรื่อง "ทำไม สามก๊ก สามจบ ถึงคบไม่ได้ ?" อย่างมีเหตุมีผล

     ท่านแรกคือ อาจารย์ ทองแถม นาถจำนง และท่านที่สองก็คือ อาจารย์ ถาวร สิกขโกศล

อาจารย์ ทองแถม นาถจำนง

อาจารย์ ถาวร สิกขโกศล

     อ.ทองแถม ฯ และ อ.ถาวร ฯ ทำให้ ผู้อ่านสามก๊กสามจบต้องสะดุ้ง เพราะอะไร ?

     เหตุผลในเรื่องนี้ อยู่ในบทความของ อาจารย์ ทองแถม ฯ เรื่อง "สามก๊กสามมิติ" ที่เคยตีพิมพ์ในหนังสือพิมพ์สยามรัฐนานหลายปีแล้ว ซึ่งในบทความ อ.ทองแถม ท่านได้เรียนถามความเห็นจาก อ.ถาวร ฯ ตามส่วนหนึ่งของบทความ ดังนี้

สามก๊ก สามจบ คบไม่ได้

      "ยังมีคนไทยจำนวนมาก มองหนังสือสามก๊กว่าเป็นเรื่องที่เต็มไปด้วยเล่ห์กะเท่ กลอุบายในทางการเมืองและการสงคราม ใครอ่านสามก๊กมากก็จะฉลาดเจ้าเล่ห์แสนกล

      ภาพลักษณ์นี้ถูกตอกย้ำด้วยภาษิตที่ว่า "ใครอ่านสามก๊กสามจบ คบไม่ได้"

      ว่ากันว่าภาษิตนี้เป็นภาษิตจากจีน แต่ผมค้นหาต้นตอภาษาจีนไม่พบ

     ได้ปรึกษาขอความรู้จาก อาจารย์ถาวร สิกขโกศล ท่านว่าเป็นสุภาษิตของชาวแต้จิ๋ว

     ทำไมจึงดูหมิ่นคนที่อ่านสามก๊กมาก ๆ หลาย ๆ จบ ท่านผู้อ่านต้องทราบก่อนนะครับว่า "สามก๊ก" ฉบับเจ้าพระยาพระคลังนั้น เป็นนิยายอิงประวัติศาสตร์เน้น... เป็นนิยาย เป็นเรื่องแต่ง ไม่ใช่จดหมายเหตุประวัติศาสตร์จริง

     คนแต้จิ๋วนั้น ให้ความสำคัญกับการร่ำเรียนหนังสือของผู้ชาย ผู้ชายชาวแต้จิ๋วจะต้องตั้งใจอ่านตำราเรียนระดับคัมภีร์ต่าง ๆ เพื่อสอบซิ่วไฉ ไต่ระดับขึ้นไปถึงระดับสอบจอหงวน 

     ใครมามัวเสียเวลาอ่านนิยาย ก็เหมือนไม่ตั้งใจเรียน

      ยิ่งถ้าหลงใหลมาก ขนาดหมกหมุ่นอ่านแล้วอ่านอีก ก็คงจะเอาดีทางการสอบเข้ารับราชการไม่ได้ ท่านจึงว่า "อ่านสามก๊กสามจบ คบไม่ได้"

      มิใช่หมายถึงว่า อ่านแล้วจะเจ้าเล่ห์แสนกลหรอก 

     อย่างไรก็ตาม เพราะนิยายเรื่องนี้อ่านสนุก อ่านง่าย (เมื่อเทียบกับจดหมายเหตุประวัติศาสตร์ฉบับจริง) และก็มีคติเตือนใจมากมาย มีบทบาทของตัวละครมากมายที่ให้บทเรียนในทางการบริหารได้ 

     ในยุคการต่อสู้ทางธุรกิจทุนนิยม ผู้คนก็ยังใช้ประโยชน์จากเรื่องสามก๊กมาเป็น ข้อสอนใจทางการบริหารได้มาก ความนิยมนี้เริ่มต้นในกลุ่มนักธุรกิจญี่ปุ่นก่อน ต่อมาขยายไปทั่วเอเชีย

      สำหรับในเมืองไทยผมต้องสร้างวาทกรรมขึ้นมาสู้กับภาษิต "อ่านสามก๊กสามจบ คบไม่ได้" ก็เลยเกิดภาษิตจีนแปลง (คือไทยทำปลอม) ขึ้นว่า "ยังมิได้อ่านสามก๊กอย่าพึงคิดการใหญ่" 

     แล้วหนังสือสามก๊กเกี่ยวกับการบริหาร ก็ได้รับความนิยมสืบเนื่องมาจนถึงทุกวันนี้"

----------

     เรื่อง "ทำไม สามก๊ก สามจบ ถึงคบไม่ได้ ?" จึงมีข้อยุติว่า มิใช่อ่านแล้วจะเป็นคนเจ้าเล่ห์แสนกล แต่เป็นเพราะ

     "มัวแต่อ่านสามก๊ก ไม่ยอมทำงานทำการ ไม่สนใจศึกษาเล่าเรียน หมกมุ่นหลงใหล จนมิอาจทำการสิ่งใด ให้เป็นประโยชน์เลยนั่นเอง"