ลกซุน ไม่แมน

ลกซุน (Lu Xun) เป็นยอดแม่ทัพของดินแดนกังตั๋ง เขาเป็นคนหนุ่มมีฝีมือและสติปัญญาไม่แพ้หรืออาจจะเหนือกว่าจิวยี่ด้วยซ้ำ ผลงานเลื่องชื่อของลกซุนคิอการวางแผนตีเอาเมืองเกงจิ๋วจากกวนอู การเผาทัพพระเจ้าเล่าปี่ และการตีโต้กองทัพจากเมืองหลวงของพระเจ้าโจผี นับเป็นผลการเอกอุอันระบือโลก แต่เราเคยสงสัยกันไหมว่า ทำไมชื่อชั้นของลกซุน จึงไม่อาจขึ้นสู่แนวหน้าของวรรณกรรมเรื่องสามก๊ก เฉกเช่นตัวละครอื่น ๆ ได้เลย

เมื่อลูกผู้ชาย ไม่สู้เยี่ยงชาย

     ลกซุน (Lu Xun) เป็นยอดแม่ทัพของดินแดนกังตั๋ง เขาเป็นคนหนุ่มมีฝีมือและสติปัญญาไม่แพ้หรืออาจจะเหนือกว่าจิวยี่ด้วยซ้ำ ผลงานเลื่องชื่อของลกซุนคือการวางแผนตีเอาเมืองเกงจิ๋วจากกวนอู การเผาทัพพระเจ้าเล่าปี่ และการตีโต้กองทัพจากเมืองหลวงของพระเจ้าโจผี นับเป็นผลงานอันเอกอุระบือโลก

    แต่เราเคยสงสัยกันไหมว่า ทำไมชื่อชั้นของลกซุน จึงไม่อาจขึ้นสู่แนวหน้าของวรรณกรรมเรื่องสามก๊ก เฉกเช่นตัวละครอื่น ๆ ได้เลย

  ประวัติของลกซุน 

ลกซุน Lu Xun

     หนังสือพิชัยสงครามสามก๊ก ของสังข์  พัธโนทัย เขียนประวัติของลกซุน ไว้อย่างย่อ ๆ ดังนี้

     ลกซุน (ลู้ซุน , 陸遜 , Lu Hsün) เป็นชาวตำบลอู๋ เมืองอู๋จวิ้น (ง่อกุ๋น) มณฑลเจียงซู มีชื่อรองว่า ป้อเอี๋ยน

     สูง 8 ฟุต หน้าหยก ซื่อตรง ใจกว้าง ใครเห็นใครรัก ชำนาญในพิชัยสงครามอย่างยอดเยี่ยม ปกครองทหารอยู่ในระเบียบวินัยอย่างเคร่งครัด มีความรู้ทางอักษรศาสตร์อย่างดี

     เข้ารับราชการอยู่ในทำเนียบของซุนกวน ออกศึกครั้งแรกร่วมกับลิบอง แม่ทัพเรือประจำลกเค้า ได้รับแต่งตั้งเป็นอิ้วตูตุ๊ (แม่ทัพซ้าย) ลวงกวนอู เจ้าเมืองเกงจิ๋วให้ตายใจ แล้วเข้าตียึดเกงจิ๋วไว้ได้ และกวนอูถูกจับประหารชีวิต

     ครั้นเล่าปี่ยกทัพมาตีกังตั๋ง เพื่อแก้แค้นแทนกวนอู ซุนกวนตั้งลกซุนเป็นต้าตูตุ๊ (แม่ทัพใหญ่) ให้ออกรบต่อต้าน ลกซุนใช้ยุทธวิธีเอาไฟเผากองทัพเล่าปี่เสียหายย่อยยับ พระเจ้าเล่าปี่หนีไปสิ้นพระชนม์ที่เมืองเป๊กเต้เสีย

     สิ้นศึกได้เลือนยศเป็น ฝู่กั๊วะเจียงจวิน (นายพล) ครองแคว้นเกงจิ๋ว มีบรรดาศักดิ์เป็น เจียงหลิงโหว (พระยา)

     ต่อมาได้เลือนขึ้นเป็นไจเสี่ยง (สมุหนายก) ตอนใกล้จะตายมีความเห็นขัดแย้งกับพระเจ้าซุนกวนในเรื่องตั้งพระมเหสี พระเจ้าซุนกวนกริ้ว ลกซุนเลยตรอมใจตาย

  ไม่แมน  

ลกซุน สามก๊ก1994

     ไม่แมน ในที่นี้มิใช่ว่าลกซุนจะเป็นสาวประเภทสองหรืออื่นใด เพียงแต่จะเปรียบเปรยว่า ลกซุน เป็นแม่ทัพคนหนึ่งที่ถูกตำหนิว่าใช้วิธีการที่ไร้คุณธรรม ไม่รบกับซึ่งหน้า แต่ใช้วิธีลับหลัง ถ้าเป็นภาษาฝรั่งก็คงจะต้องบอกว่า ลกซุนไม่ "Fight Like Men"

     ลกซุนเป็นแม่ทัพประเภทใช้สติปัญญา และเล่ห์กลในการตัดสินปัญหา เขารู้จักวิเคราะห์จุดอ่อนจุดแข็งของตนเองและข้าศึก "รู้เขา รู้เรา รบร้อยมิพ่าย" ตรงตามหลักพิชัยสงครามซุนวู ทุกกระเบียดนิ้ว

     การเขียนจดหมายแสร้งอ่อนน้อมต่อกวนอู แล้วกลับมาลอบตีนั้น อาจจะเป็นประเด็นหนึ่งที่ทำให้ลกซุนดูด้อยค่า ไร้ราคา ซึ่งเรื่องนี้ก็เกิดขึ้นจริง ทั้งในวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ เป็นการสู้รบแบบที่ไม่สมกับคำว่าชายชาติทหาร แม้ต่อมาจะพอแก้ข้อครหานี้ได้บ้างในการเผาทัพพระเจ้าเล่าปี่ และตีโต้ทัพพระเจ้าโจผีได้ในเวลาไล่เลี่ยกัน รวมทั้งขับไล่ชนเผ่าป่าเถื่อนออกจากแผ่นดินกังตั๋งอีกหลายครั้งหลายครา เป็นผลงานชั้นเอก ที่แม่ทัพกังตั๋งคนก่อน ๆ ไม่เคยมีใครทำได้ ไม่ว่าจะเป็น จิวยี่ โลซก หรือ ลิบอง

     ลกซุน เป็นยอดแม่ทัพบนแผ่นดินกังตั๋ง แต่ชื่อชั้นกลับอ่อนด้อย อีกทั้งคนที่ตำหนิลกซุนอย่างรุนแรงที่สุด มิใช่ใครอื่น เขาคือ "เผยซงจื่อ" นักประวัติศาสตร์ผู้ที่เขียนอรรถาธิบายต่อท้ายไว้ในสามก๊กฉบับจดหมายเหตุ (สามก๊กจี่) ของตันชิ่วนั่นเอง

  เผาป่าแล้วใยจึงแสร้งช่วยลูกนก 

ลกซุน สามก๊ก2010

     ในชีวประวัติของลกซุน มีอยู่ตอนหนึ่งที่เขียนถึงศึกเมืองซงหยง

     ปี ค.ศ.236 ซุนกวนส่งลกซุนและจูกัดกิ๋น มาโจมตีเมืองซงหยงของฝ่ายวุย ซึ่งในเวลานั้นมีพระเจ้าโจยอยเป็นกษัตริย์ ลกซุนเขียนจดหมายขอกำลังเสริมจากซุนกวน แต่พลนำสารถูกจับได้ จูกัดกิ๋นและลกซุนจึงต้องถอยทัพ

     ก่อนจะถอยทัพ ลกซุนได้ทำอุบาย "ปลูกถั่วปลูกมัน" เพื่อลวงให้ฝ่ายวุยก๊กงุนงง คิดว่าการปลูกถั่วปลูกมันเป็นการเตรียมเสบียงอาหาร เพื่อทำการบุกเข้าตี ฝ่ายวุยจึงลังเล ไม่กล้าติดตาม กองทัพกังตั๋งจึงลงเรือยกทัพกลับไป

     ระหว่างการเดินทางกลับ ลกซุนให้ทหารจอดเรือแวะพักผ่อนล่าสัตว์ที่ชายแดนเมืองของวุยก๊ก ขณะเดียวกันก็ให้ทหารส่วนหนึ่งลอบเข้าไปรุกรานหัวเมืองต่าง ๆ  โดยให้ทหารเข้าไปรุกรานฆ่าฟันชาวบ้าน เผาทำลายหมู่บ้าน ทำให้ชาวบ้านเหล่านั้นต้องพากันหลบหนีไปยังค่ายของเมือง สือหยาง (Shiyang ,石陽)

     ทหารวุยก๊กในเมืองสือหยาง เห็นชาวบ้านเข้ามากันมากก็เกรงจะเป็นอุบายของฝ่ายกังตั๋ง จึงรีบปิดประตูเมือง และสังหารคนที่คิดจะฝ่าเข้ามาในเมือง

     ข้างฝ่ายทหารลกซุน สามารถจับตัวชาวบ้านเป็นเชลยได้หลายพันคน ลกซุนจึงสั่งการให้ดูแลชาวบ้านเหล่านั้นเป็นอย่างดี ให้เสื้อผ้าอาภรณ์ ทรัพย์สินเงินทอง และข้าวปลาอาหาร แล้วปล่อยตัวไป ชาวบ้านหลายคนดีใจ จึงแพร่ข่าวความเมตตาของลกซุน ทำให้หลายคนยอมเข้าด้วยกับฝ่ายง่อ

    เผยซงจื่อ ผู้เขียนอรรถธิบายในจดหมายเหตุจึงตำหนิลกซุนอย่างตรงไปตรงมาว่า

     "ลกซุนสามารถถอยทัพกลับกังตั๋งอย่างปลอดภัย แต่กลับเลือกที่จะรุกรานพลเมือง แล้วแสร้งทำดีเพื่อซื้อใจ ฝ่ายง่อจึงได้ชาวบ้านไปเข้าด้วยหลายพันคน กระนั้นทั้งวุยและง่อก็มิไม่มีผลได้ผลเสียต่อคนจำนวนนี้"

     อย่างไรก็ตาม ชีวิตของผู้บริสุทธิ์ต้องถูกเข่นฆ่าไปมากมายโดยเปล่าประโยชน์ นี่มิใช่วิสัยของนักการทหาร การกระทำนี้ต่างกับเมื่อครั้งขงเบ้งรบกับวุยก๊กอย่างสิ้นเชิง (ขงเบ้งไม่เคยเข่นฆ่าพลเมืองผู้บริสุทธิ์) นี่คือการละเมิดกฏของสงคราม ผลกรรมนี้ทำให้ง่อก๊กต้องล่มสลายในรัชสมัยของซุนโฮ"

     "ลกซุนแสร้งทำเป็นมีเมตตา เปรียบเหมือนช่วยลูกนก หลังจากที่เผาทำลายป่าและฆ่านกทั้งฝูง นี่เป็นการสังหารหมู่อันโหดร้ายที่ไม่อาจนำความเมตตาตื้น ๆ มาลบล้างได้"

  จดหมายล่อลวง 

ลกซุน จากเกมสามก๊ก Dynasty Warriors

     ลกซุนเคยเขียนจดหมายล่อลวงกวนอูมาแล้ว คราวนี้ลกซุนก็เขียนจดหมายคล้าย ๆ กันนี้อีกครั้ง ซึ่ง เผยซงจื่อก็ตำหนิการกระทำของลกซุนแบบตรงไปตรงมาอีก

     หลูซื่อ (Lu Shi) นายอำเภอชายแดนเมืองกังแฮของวุยก๊กสร้างความเดือดร้อนรำคาญให้ชาวกังตั๋งอยู่บ่อยครั้ง ครั้นเมื่อลกซุนรู้ข่าวเชิงลึกว่าหลูซื่อไม่กินเส้นกันกับ บุนสิว บุตรของบุนเพ่ง ลกซุนจึงลงมือเขียนจดหมายความว่า

     "ข้าพเจ้าเข้าใจในความเจ็บปวดของท่าน ความขัดแย้งกับบุนสิวนั้น รุนแรงจนไม่อาจอยู่ร่วมโลกกันได้ ท่านจึงจะหันมาเข้ากับฝ่ายเรา ทั้งนี้ข้าพเจ้าได้ส่งจดหมายของท่านไปถึงพระเจ้าซุนกวนแล้ว และจะจัดทหารไปรับตัวท่านพร้อมครอบครัวในไม่ช้า ขอให้ท่านจงตระเตรียม และกำหนดวันเวลามาอีกครั้ง"

     เขียนเสร็จ ลกซุนก็ส่งจดหมายแบบส่ง ๆ ตั้งใจให้ทหารวุยก๊กเก็บได้ ทำให้ข่าวลือเรื่องการแปรพักต์ของหลูซื่อแพร่กระจายไปอย่างรวดเร็ว หลูซื่ออยู่ไม่ได้ ต้องรีบย้ายลูกเมียกลับไปยังเมืองลกเอี๋ยง ส่วนตัวเขาต้องถูกปลดออกจากราชการ

     ตันชิ่ว ผู้เขียนสามก๊กจี่ ยกย่องในสติปัญญาของลกซุนมาก แต่เผยซงจื่อ เขียนคัดค้านอย่างมีเหตุผลว่า

     "เป็นเรื่องปกติที่บริเวณชายแดนย่อมมีความขัดแย้ง แต่ใช่ว่าหลูซื่อไป ปัญหาจะหมด เพราะวุยก๊กก็ต้องส่งผู้ปกครองคนใหม่ออกมาสร้างความรำคาญต่ออยู่ดี ลกซุนไม่ควรใส่ใจกับเรื่องพรรค์นี้ รวมทั้งใช้เล่ห์เหลี่ยมสกปรก ข้าพเจ้าไม่เห็นด้วยเลย ที่จะยกย่องการกระทำนี้"

  สรุป 

    เมื่อได้อ่านความคิดเห็นของเผยซงจื่อ ในลักษณะข้างต้นนี้แล้ว ย่อมเป็นที่คาดเดาได้ว่า แม้ลกซุนจะมีผลงานล้ำเลิศ และมีสติปัญญาสูง แต่วิธีการของเขาเป็นไปในลักษณะที่ไม่ต้องด้วยหลักเกณฑ์ วิถีแห่งความเป็นลูกผู้ชาย ใช้อุบายไม่สมชายชาติทหาร

    ในการสงครามไม่ว่ายุคสมัยไหน ย่อมมีกฏ มีเกณฑ์ที่กองทัพคู่สงครามทั้งสองฝ่ายยอมรับเสมอ สมัยนี้เรียกว่า "กฎการปะทะ" Rules of Engagement (ROE) ซึ่งตามทัศนะของ เผยซงจื่อ ชี้ให้เห็นว่าเขาไม่ยอมรับลกซุนในจุดนี้ วิถีแห่งลกซุน จึงไม่ได้รับการยอมรับมากเท่ากับตัวละครอื่น ๆ

    เป็นลูกผู้ชายก็ควรสู้เยี่ยงชาย ... คนปัจจุบัน ควรศึกษาลกซุนเป็นตัวอย่าง เรื่องเล็ก ๆ น้อย เช่นการด่าว่ากันหยุม ๆ หยิม ๆ อย่าไปทำเลยครับ มันไม่มีประโยชน์อะไร และที่เสื่อมไม่ใช่อื่นใด แต่เป็นภาพลักษณ์ของคุณเอง 
         

เว็บไซต์ที่เกี่ยวข้อง

• Lu Xun (Three Kingdoms) - Wikipedia, the free encyclopedia
• Rules of engagement - Wikipedia, the free encyclopedia