Loading ...

$show=home

จุดเริ่มต้นของการศึกษาสามก๊ก

แหล่งศึกษาเรียนรู้ ทุกเรื่องราวของวรรณกรรมเพชรน้ำเอกของโลก

สามก๊กวิทยา : THREE KINGDOMS ACADEMY

ยินดีต้อนรับทุกท่านเข้าสู่อาณาจักร
"สามก๊กวิทยา"
THREE KINGDOMS ACADEMY

ซุนวูอยู่ไหน ? สามก๊กอยู่นี่

หนังสือสามก๊กกับตำราพิชัยสงครามซุนวู มักจะวางคู่กันอยู่บนหิ้งหนังสือในห้องสมุดหรือห้องนั่งเล่นของใครหลาย ๆ คน นอกจากนี้ในหนังสือสามก๊กยังมีการเปรียบเทียบกลยุทธ์กลศึกต่าง ๆ และอ้างอิงถึงตำราพิชัยสงครามซุนวูอยู่หลายต่อหลายครั้ง แต่เชื่อหรือไม่ว่า ในหนังสือสามก๊กฉบับเจ้าพระยาพระคลัง(หน) ไม่มีการเอ่ยอึงชื่อของ “ซุนวู” แม้สักครั้งเดียว
ซุนวูอยู่ไหน ? สามก๊กอยู่นี่

     หนังสือสามก๊กกับตำราพิชัยสงครามซุนวู มักจะวางคู่กันอยู่บนหิ้งหนังสือในห้องสมุดหรือห้องนั่งเล่นของใครหลาย ๆ คน นอกจากนี้ในหนังสือสามก๊กยังมีการเปรียบเทียบกลยุทธ์กลศึกต่าง ๆ และอ้างอิงถึงตำราพิชัยสงครามซุนวูอยู่หลายต่อหลายครั้ง แต่เชื่อหรือไม่ว่า ในหนังสือสามก๊กฉบับเจ้าพระยาพระคลัง(หน) ไม่มีการเอ่ยอึงชื่อของ “ซุนวู” แม้สักครั้งเดียว

     เรื่องเล็ก ๆ น้อย ๆ เรื่องนี้ เป็นเรื่องที่น่าคิดเป็นอย่างมาก เพราะผมได้ลองเปิดอ่านหนังสือสามก๊กภาษาไทย ของเจ้าพระยาพระคลัง(หน) อยู่หลายรอบ ก็ไม่เจอชื่อของ “ซุนวู” รวมทั้ง “เง่าคี้” สองนักการทหาร ผู้เป็นเจ้าแห่งตำราพิชัยสงคราม แม้แต่ครั้งเดียว ทั้ง ๆ ที่ในหนังสือสามก๊กต้นฉบับจากจีน และสามก๊กภาษาอังกฤษของ บริวิท เทเลอร์ มีการกล่าวถึง ซุนวู และ เง่าคี้อยู่หลายต่อหลายครั้ง ซึ่งเท่าที่พบและใกล้เคียงที่สุดนั้น พบแต่เพียงชื่อของ “ซุนปิน” (หลานของซุนวู แต่บางตำราอ้างว่าเขาคือคน ๆ เดียวกัน) เท่านั้น

“ซุนปิน” หลานของซุนวู แต่บางตำราอ้างว่าเขาคือคน ๆ เดียวกัน
“ซุนปิน” หลานของ "ซุนวู" แต่บางตำราอ้างว่าเขาคือคน ๆ เดียวกัน

     เหตุทั้งนี้ แสดงให้เรารู้ว่า ในสมัยที่มีการแปลหนังสือสามก๊กฉบับภาษาไทยนั้น คนไทยยังไม่มีใครรู้จัก ซุนวูและเง่าคี้ เลย ดังนั้นเนื้อความในหนังสือสามก๊กภาษาไทย จึงตัดชื่อของบุคคลทั้งสองท่านนี้ออกไปเสียสิ้น  ส่วนการที่มีชื่อของ ซุนปิน นั้นน่าจะมาจากการที่ได้มีการแปลเรื่อง “เลียดก๊ก” ไว้อยู่แล้วพร้อมกันกับการแปลสามก๊ก

เง่าคี้ หรือ อู๋ฉี่ ยอดนักการทหารผู้ไร้ชื่อเสียงเรียงนามในสามก๊กภาษาไทย
เง่าคี้ หรือ อู๋ฉี่ ยอดนักการทหารผู้ไร้ชื่อเสียงเรียงนามในสามก๊กภาษาไทย

     ทั้งนี้ผมได้รวบรวมเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่ในหนังสือสามก๊กภาษาไทย ฉบับเจ้าพระยาพระคลัง(หน) ตัดชื่อของซุนวู และ เง่าคี้ ออกไป และตอนที่เกี่ยวข้องกับซุนปิน เท่าที่จะพอสังเกตได้ โดยนำมาเปรียบเทียบกับหนังสือสามก๊กภาษาอังกฤษของบริวิท เทเลอร์ เป็นหลัก มีเหตุการณ์ดังต่อไปนี้

  1. ตอนที่ 1 เริ่มกล่าวถึงซุนเกี๋ยน (ภาษาอังกฤษบทที่ 2) : เมื่อตอนซุนเกี๋ยนออกมาช่วยรบกับโจรโพกผ้าเหลือง หนังสือสามก๊กไทยบอกแค่ว่า “ซุนเกี๋ยน กิริยาเหมือนเสือ หน้าผากใหญ่ยาว เกิด ณ เมือง ต๋องง่อ” แต่ สามก๊กฉบับอื่นจะมีต่อว่าซุนเกี๋ยนสืบเชื้อสายมาจากซุนวู  
  2. ตอนที่ 27 เขาฮิว ที่ปรึกษาอ้วนเสี้ยวหนีไปอยู่กับโจโฉ (ภาษาอังกฤษบทที่ 30) : โจโฉเผาเสบียงอ้วนเสี้ยวที่ตำบลอัวเจ๋า เตียวคับกับโกลำซึ่งขณะนั้นเป็นแม่ทัพฝ่ายอ้วนเสี้ยว จะยกทัพไปช่วยป้องกันเสบียง แต่กัวเต๋าห้ามไว้แล้วว่าให้ยกไปตีค่ายโจโฉแทน โจโฉก็จะต้องถอยทัพกลับไปป้องกันค่าย เสบียงเราก็จะไม่เสีย และยังจะได้ค่ายโจโฉอีกด้วย ดังเช่น “กลยุทธ์ล้อมเว่ยช่วยเจ้า ของซุนปิน” ซึ่งตอนนี้ในสามก๊กภาษาไทยมิได้กล่าวถึงซุนปินและกลยุทธ์ล้อมเว่ยช่วยเจ้าเลย
  3. ตอนที่ 41 จิวยี่ซ้อนกลให้บังทองมาเข้ากับโจโฉ (ภาษาอังกฤษบทที่ 47) : โจโฉส่งเจียวก้านไปสืบราชการที่เมืองกังตั๋งเป็นครั้งที่สอง จึงถูกจิวยี่ซ้อนกล นำไปคุมขังไว้ที่วัดบนเนินเขา ณ ที่นั้นเจียวก้านได้พบกับบังทองซึ่งกำลังนั่งท่องตำราพิชัยสงครามของซุนวูอยู่ แต่ในสามก๊กภาษาไทยบอกแต่เพียงว่า อ่านหนังสือตำราพิชัยสงครามอันล้ำลึก
  4. ตอนที่ 41 เช่นเดียวกัน : เมื่อบังทองมาอยู่กับโจโฉ ได้ขึ้นไปตรวจค่ายพร้อมกับโจโฉ ชื่อของซุนบิ๋น (ซุนปิน) ปรากฏเป็นครั้งแรกในสามก๊กภาษาไทย เมื่อบังทองแกล้งชมโจโฉว่า “ตั้งค่ายเป็นเชิงแอบพุ่มไม้ เอาเนินเขาเป็นที่พึ่งทุกค่าย แล้วก็มีประตูเข้าออกตลอดถึงกัน เป็นทีหนีทีไล่ อันขบวนทัพซึ่งตั้งค่ายนี้มั่นคงยิ่งกว่าครั้งซุนบิ๋น ตั้งขบวนทัพอันหาผู้อื่นเสมอมิได้ ถึงมาตรว่าซุนบิ๋นจะกลับมีชีวิตมาทำการสงครามด้วยท่านครั้งนี้ ก็ไม่ชนะท่าน”  ในตอนนี้สามก๊กฉบับอื่นกลับบอกว่าเป็น “ซุนวูและเง่าคี้” ไม่ใช่ ซุนปิน แบบสามก๊กภาษาไทย
  5. ตอนที่ 46 ขงเบ้งคิดซ้อนกลจนจิวยี่เสียใจตาย (ภาษาอังกฤษบทที่ 57) : จิวยี่ออกอุบายจะยกทัพไปตีเสฉวน โดยแกล้งขอผ่านทางเมืองเกงจิ๋ว แล้วจะฆ่าเล่าปี่ชิงเอาเกงจิ๋วแทน แต่ขงเบ้งรู้ทันและป้องกันไว้ จิวยี่แค้นใจจนป่วย เท่านั้นไม่พอ ขงเบ้งส่งจดหมายมาเยาะเย้ย มีใจความสำคัญว่า “ทางที่ท่านจะไปตีเสฉวนนั้นไกลแสนไกล ต่อให้ เง่าคี้ หรือซุนวู กลับชาติมาเกิด ก็ไม่อาจประกันความสำเร็จได้” จิวยี่อ่านจบก็แค้นใจจนตาย ซึ่งในหนังสือสามก๊กภาษาไทย ไม่มีซุนวูเง่าคี้แต่อย่างใด
  6. ตอนที่ 47 ขงเบ้งไปเซ่นศพจิวยี่ (ภาษาอังกฤษบทที่ 57) : ซุนกวนตั้งโลซก แทนจิวยี่ แต่โลซก อยากให้ตั้งบังทองแทน โดยแนะนำว่า “มีบุคคลผู้หนึ่ง มีสติปัญญาประดุจดัง ขวัญต๋ง และงักเย ทั้งยังเชี่ยวชาญกลศึกดุจดัง ซุนวู และเง่าคี้ คนผู้นี้ จิวยี่เองยังให้การยอมรับ ขงเบ้งยังให้การนับถือ” ความตอนนี้สามก๊กไทย บอกแต่เพียงว่า “เป็นคนมีสติปัญญามาก เรียนความรู้ครูเดียวกันกับขงเบ้ง รู้ฤกษ์บนแลการแผ่นดิน...”
  7. ตอนที่ 49 เล่าเจี้ยงให้เตียวสงไปเจรจาการเมืองกับโจโฉ (ภาษาอังกฤษบทที่ 60) : เตียวสงปรามาสโจโฉต่อเอียวสิ้วว่า “โจโฉนั้นห่างไกลจากคำสอนของขงจื้อ เม่งจื้อ กลศึกก็ห่างชั้นจากซุนวู เง่าคี้” จากนั้น เอียวสิ้วเอาตำราพิชัยสงคราม “บังเต๊ก” ที่โจโฉแต่งขึ้นใหม่โดยปรับปรุงมาจากตำราพิชัยสงครามซุนวู ให้เตียวสงดู เตียวสงจึงว่าโจโฉลอกตำราโบราณมา ไม่ได้แต่งเอง หนังสือเล่มนี้เด็ก ๆ ในเมืองเสฉวนมีไว้อ่านเล่น เป็นของคนโบราณในสมัยเลียดก๊กแต่งไว้ ซึ่งในหนังสือสามก๊กไทย ไม่มีการกล่าวถึง ซุนวู เง่าคี้ เลย
  8. ตอนที่ 65 ลกซุนตีทัพพระเจ้าเล่าปี่แตกยับเยิน (ภาษาอังกฤษบทที่ 84) : เล่าปี่ให้งอปั้นตั้งค่ายลวง แต่ลกซุนไม่ยอมออกรบเพราะรู้ทันกลอุบายของเล่าปี่ นายทหารในทัพอย่างฮันต๋ง จิวท่าย ซีเซ่ง เตงฮอง ไม่พอใจ ลกซุนจึงสั่งสอนว่า “ท่านเหล่านี้จะทำการสิ่งใดล้วนจะหักเอาด้วยกำลังแรง ไม่ทำโดยความคิดเลย พิชัยสงครามซุนวู เง่าคี้ก็แจ้งไว้ ทัพเขามาวางไว้กองนี้คือเขาลวงเรา ท่านหากไม่รู้เมื่อไรพ้นสามวันแล้วจึงจะรู้ความคิดเรา”  ในสามก๊กไทย ตัดประโยค “พิชัยสงครามซุนวูเง่าคี้ก็แจ้งไว้” ออกไป
  9. ตอนที่ 72 พระเจ้าโจยอยกลับตั้งสุมาอี้เป็นนายทัพ (ภาษาอังกฤษบทที่ 94) : “รู้เขารู้เรา รบร้อยครั้งชนะร้อยครั้ง” คำคมประจำตัวของซุนวูปรากฏเป็นครั้งแรกในสามก๊กตอนนี้ เมื่อครั้งที่โจจิ๋น เสียค่ายแก่ขงเบ้ง ฝ่ายวุยก๊กระส่ะระสาย จงฮิวจึงทูลเสนอแก่พระเจ้าโจยอยว่า “ผู้เป็นนายทัพนายกองทั้งปวงให้รู้จักทีเสียทีได้ เอาใจบำรุงทแกล้วทหารทั้งปวง ปรมาจารย์ซุนวูได้สรุปไว้ว่า รู้เขารู้เรา รบร้อยครั้งชนะร้อยครั้ง โจจิ๋นชำนาญการศึกก็จริง แต่มิอาจเป็นคู่มือกับขงเบ้ง ข้าพเจ้าเห็นทหารคนหนึ่งมีฝีมือเข้มข้น ขอให้พระองค์เรียกตัวมารบกับขงเบ้ง หากปราชัยกลับมาข้าพเจ้ายอมประกันถวายศีรษะเสียทั้งโคตร...” แล้วจงฮิวก็แนะนำให้เรียกตัวสุมาอี้กลับมาเป็นนายทัพเพื่อรับมือกับขงเบ้ง
  10. ตอนที่ 72 สุมาอี้ยกกองทัพไปรบกับขงเบ้ง (ภาษาอังกฤษบทที่ 94) : สุมาอี้ปราบกบฏเบ้งตัดเสียบหัวประจานที่ทางสามแพร่ง พระเจ้าโจยอยจึงชมสุมาอี้ว่า มีสติปัญญาล้ำลึกยิ่งกว่าเง่าคี้ และซุนวูเสียอีก แล้วทรงประทานเครื่องยศสำหรับกษัตริย์ให้สุมาอี้เป็นอันมาก
  11. ตอนที่ 72 ม้าเจ๊กเตรียมการด้วยความประมาท (ภาษาอังกฤษบทที่ 95) : ม้าเจ๊กตั้งค่ายบนเขา ที่เกเต๋ง อองเป๋งเตือนว่าถ้าข้าศึกปิดล้อม ทหารของเราก็จะอดน้ำและอาหาร แต่ม้าเจ๊กไม่ฟัง ซ้ำยังยกเอาตำราพิชัยสงครามซุนวูมาข่มว่า “ ซุนวูกล่าวว่า ชัยชนะตั้งอยู่ในความสิ้นหวัง แม้ข้าศึกปิดล้อมเราไว้ให้อดน้ำก็เหมือนทำโทษตัวเอง หากทหารเราอดน้ำ ก็จะฮึดสู้ หนึ่งคนจะสู้ได้ตั้งร้อยคน เราก็จะหักออกไปได้โดยง่าย ตัวเราเรียนรู้ในกลสงคราม ทำการศึกมาหลายครั้ง มหาอุปราชก็ได้ปรึกษาหารืออยู่เนือง ๆ แล้วท่านเป็นใคร ใยจึงมาขัดเรา”
  12. ตอนที่ 73 ขงเบ้งลงโทษม้าเจ๊ก (ภาษาอังกฤษบทที่ 96) : ขงเบ้งสั่งประหารม้าเจ๊ก แต่เจียวอ้วนมาห้ามไว้ ขงเบ้งจึงว่า “ซุนวูกล่าวไว้ว่ารัฐจะดำรงอยู่ได้ด้วยกฎหมายอันเข้มงวด เวลานี้บ้านเมืองระส่ำระสาย หากไม่รักษากฎหมาย บ้านเมืองก็จะยิ่งวุ่นวาย” ในสามก๊กไทยบอกแค่ว่า “แม้จะละโทษม้าเจ๊กเสียทหารทั้งปวงก็จะเอาเยี่ยงอย่าง
  13. ตอนที่ 74 ขงเบ้งยกกองทัพไปตีวุยก๊กครั้งที่สอง (ภาษาอังกฤษบทที่ 97) : ในตอนนี้เป็นตอนสำคัญตอนหนึ่งที่หายไปจากหนังสือภาษาไทย เพราะเป็น “ฎีกาออกศึกของขงเบ้ง ครั้งที่สอง” ที่ในสามก๊กภาษาไทยเขียนไว้สั้นจนแทบไม่รู้เรื่อง แต่ในสามก๊กฉบับภาษาอังกฤษ ฎีกาฉบับนี้ยาวมากกว่าฎีกาออกศึกในครั้งแรกเสียด้วยซ้ำ (หากมีเวลาอาจจะมาชำระกันเสียใหม่ให้กระจ่าง) ซึ่งในฎีกาออกศึกของขงเบ้งครั้งนี้มีใจความตอนหนึ่งกล่าวยกย่องโจโฉไว้ว่า “โจโฉเป็นผู้นำที่โดดเด่นกว่าคนทั้งปวง เขาบัญชาการทัพได้เข้มแข็งดุจดังซุนวูและเง่าคี้”  
  14. ตอนที่ 76 ขงเบ้งทำกลอุบายมิให้สุมาอี้ติดตาม (ภาษาอังกฤษบทที่ 100) : คราวนี้ทั้งสามก๊กภาษาไทยและอังกฤษกล่าวตรงกันในเรื่องซุนปิน กล่าวคือเมื่อพระเจ้าเล่าเสี้ยนเกดระแวงขงเบ้งและเรียกตัวกลับด่วน ขงเบ้งจึงวางอุบายไม่ให้สุมาอี้ติดตามโดยถ้าพักที่ใดให้เพิ่มเตาไฟขึ้นให้มาทุกวันไป เอียวหงีสงสัยจึงถามว่า “ครั้งซุนปินทำศึกกับบังก๋วนนั้นซ่อนเตาไฟเสียจึงอาชัยชนะได้ เหตุไฉนครั้งนี้มหาอุปราชจะเพิ่มเตาไฟเข้าอีกเล่า” ขงเบ้งจึงอธิบายว่า ครั้งนั้นซุนปินจะลวงว่ามีคนน้อย แต่ครั้งนี้เราจะลวงสุมาอี้ให้เข้าใจว่าเรามีทหารมาก และเลิกติดตาม
  15. ตอนที่ 77 กองทัพจูกัดกิ๋นเลิกกลับไปเมืองกังตั๋ง (ภาษาอังกฤษบทที่ 103) : พระเจ้าโจยอย กษัตริย์หนุ่มที่ทรงนำทัพออกรบด้วยพระองค์เอง มาตั้งยันกองทัพเมืองกังตั๋งที่หับป๋า ทรงตีทัพจูกัดกิ๋นที่เมืองกังแฮแตก ทำให้กองทัพเมืองกังตั๋งต้องล่าถอยไป แต่ก็ไม่กล้ายกติดตามเนื่องจากเกรงอุบายลกซุน  และกล่าวว่า “ลกซุนผู้นี้มีสติปัญญาทัดเทียมกับซุนวูและเง่าคี้ เวลานี้ยังไม่เหมาะสมที่จะยกทัพไปปราบปรามแดนกังตั๋ง”
  16. ตอนที่ 78 ขงเบ้งตาย (ภาษาอังกฤษบทที่ 104) : ในหนังสือสามก๊กภาษาไทยไม่มีบทกวีที่สอดแทรกในเนื้อเรื่อง เหมือนสามก๊กฉบับอื่น ความในตอนที่ขงเบ้งตาย จึงไม่มีบทกวี ที่กล่าวยกย่องขงเบ้งว่า “การเมืองเหนือกว่าขวันต๋ง,งักเย  การทหารก็ล้ำหน้าเง่าคี้,ซุนวู”
  17. ตอนที่ 78 เกียงอุยกับแฮหัวป๋าอาสาไปตีเมืองวุยก๊กแต่ไม่สำเร็จ (ภาษาอังกฤษบทที่ 107) : เกียงอุยอาสาพระเจ้าเล่าเสี้ยนจะยกทัพไปตีวุยก๊ก แต่บิฮุยได้ห้ามปรามว่า “ท่านยังจำคำของอาจารย์ซุนวู ได้อยู่หรือไม่ รู้เขารู้เรารบร้อยครั้งชนะร้อยครั้ง ท่านมหาอุปราชซึ่งเป็นคนดีมีสติปัญญายังมีชีวิตอยู่ก็หาอาจไปทำไม่”  แต่เกียงอุยไม่ยอมฟังสุดท้ายจึงต้องปราชัยกลับมา
     ซุนวูอยู่ไหน? ใครพอรู้บ้าง ทั้งนี้หากมีผู้พบเห็น กรุณาแจ้งให้ทราบด้วย เพราะผมอาจจะทำผิดพลาดตกหล่นได้ และในโอกาสนี้ผมก็ขออนุญาตละประเด็น ซุนวู เง่าคี้ ไว้เพียงเท่านี้ และขอเชิญทุกท่านรับชมสารคดีเกี่ยวกับตำราพิชัยสงครามซุนวู ของ HISTORY.COM (ภาษาอังกฤษ) และเพลงซุนจื่อปิงฝ่า (ภาษาจีน) คลายเครียดระหว่างตามหาตัวซุนวูในหนังสือสามก๊กครับ

     ปล. ซุนวูไม่ได้ไปไหนไกล อยู่ในมือ ปารีส ฮิลตัน ในรูปภาพแรกนั่นแหละครับ smiley

สารคดี The Art of War Sun Tsu Full Documentary. (Educational)



เพลง ซุนจื่อปิงฝ่า 陶喆 - 孫子兵法 ; The Art Of War by David Tao



กรุณาแสดงความคิดเห็น

ชื่อ

กวนอู,67,การ์ตูน,19,การเมือง,77,กิจกรรม,18,เกม,160,ขงเบ้ง,94,ของสะสม,40,ข่าวสาร,118,คำคมสามก๊ก,77,จิวยี่,5,จูล่ง,21,โจโฉ,66,ซุนกวน,7,เตียวหุย,11,เนื้อหาสามก๊ก,5,บทความ,353,บุคคลภาษิตในสามก๊ก,12,แบบเรียน,8,ปรัชญา,45,เพลง,41,ภาพยนตร์,53,รูปภาพ,67,ลิโป้,9,เล่าปี่,18,วิดีโอ,66,วิธีคิดวิธีทำงาน,13,เว็บไซต์,14,สถานที่,21,สามก๊ก12,14,สามก๊ก13,32,สามก๊ก14,3,สามก๊ก2010,95,สามก๊ก8,1,สามก๊ก ฉบับเจ้าพระยาพระคลัง(หน),87,สุมาอี้,15,หงสาจอมราชันย์,13,หนังสือ,173,อาวุธ,7,แอป,43,Dynasty Warriors,57,E-book,87,
ltr
item
สามก๊กวิทยา : Three Kingdoms Academy: ซุนวูอยู่ไหน ? สามก๊กอยู่นี่
ซุนวูอยู่ไหน ? สามก๊กอยู่นี่
หนังสือสามก๊กกับตำราพิชัยสงครามซุนวู มักจะวางคู่กันอยู่บนหิ้งหนังสือในห้องสมุดหรือห้องนั่งเล่นของใครหลาย ๆ คน นอกจากนี้ในหนังสือสามก๊กยังมีการเปรียบเทียบกลยุทธ์กลศึกต่าง ๆ และอ้างอิงถึงตำราพิชัยสงครามซุนวูอยู่หลายต่อหลายครั้ง แต่เชื่อหรือไม่ว่า ในหนังสือสามก๊กฉบับเจ้าพระยาพระคลัง(หน) ไม่มีการเอ่ยอึงชื่อของ “ซุนวู” แม้สักครั้งเดียว
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj1TCf_CnKR4yNsjeWb-DqKTuwAxK5K8h6O_vq8TaDu91Aui8SUn6w0snpcNvrtKYZwJ4cLmc7AWBK1qXKIQxIijquQrKLgWra87ZG3K6i9JoaaddU6P2XtjrZOsSLYDxBIv3A94sICkDpO/s1600/Paris+Hilton+reading+Sun+Tzu.jpg
https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj1TCf_CnKR4yNsjeWb-DqKTuwAxK5K8h6O_vq8TaDu91Aui8SUn6w0snpcNvrtKYZwJ4cLmc7AWBK1qXKIQxIijquQrKLgWra87ZG3K6i9JoaaddU6P2XtjrZOsSLYDxBIv3A94sICkDpO/s72-c/Paris+Hilton+reading+Sun+Tzu.jpg
สามก๊กวิทยา : Three Kingdoms Academy
https://www.samkok911.com/2012/10/Sun-Tzu-Where-are-you.html
https://www.samkok911.com/
https://www.samkok911.com/
https://www.samkok911.com/2012/10/Sun-Tzu-Where-are-you.html
true
4216477688648787518
UTF-8
โหลดเนื้อหาทั้งหมด ไม่พบเนื้อหาที่เกี่ยวข้อง ดูทั้งหมด อ่านเพิ่ม ตอบ ยกเลิกการตอบ ลบ โดย หน้าแรก หน้า โพสต์ ดูทั้งหมด เรื่องแนะนำสำหรับคุณ หมวดหมู่บทความ เนื้อหาในช่วงเวลา ค้นหา บทความทั้งหมด ไม่พบเนื้อหาที่คุณต้องการ กลับหน้าแรก Sunday Monday Tuesday Wednesday Thursday Friday Saturday Sun Mon Tue Wed Thu Fri Sat January February March April May June July August September October November December Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec just now 1 minute ago $$1$$ minutes ago 1 hour ago $$1$$ hours ago Yesterday $$1$$ days ago $$1$$ weeks ago more than 5 weeks ago Followers Follow THIS PREMIUM CONTENT IS LOCKED STEP 1: Share to a social network STEP 2: Click the link on your social network Copy All Code Select All Code All codes were copied to your clipboard Can not copy the codes / texts, please press [CTRL]+[C] (or CMD+C with Mac) to copy สารบัญ